Sayıştay’dan Antalya belediyelerine doğrudan temin uyarısı – Birlik Haber Ajansı

ANTALYA-BHA

Kamu İhale Kanunu’nda ki limitleri bölerek ihale açan resmi kurum ve belediyeler yasayı arkadan dolandığı için 2023 yılı Sayıştay raporlarına konu olmuştu. Sayıştay kamunun zarara uğratıldığını rapor altına almıştı. Bu konuda Antalya Valisi Hulusi Şahin, tüm resmi kurum ve belediyeleri uyaran genelge yayınlamıştı. 

Antalya Büyükşehir Belediyesi, Aksu Belediyesi, Alanya Belediyesi, Kaş Belediyesi, Kemer Belediyesi, Kepez Belediyesi, Korkuteli Belediyesi, Manavgat Belediyesi ve Muratpaşa Belediyesi’nin 2023 yılı Sayıştay raporlarında, yer alan bilgilere göre doğrudan temin alımlarında kullanılacak tutarın yönetmeliğe uygun şekilde kullanılmadığı, ihale usulüne aykırı olarak hareket edildiği ve bu durumun kamu zararı yarattığı belirtildi. 2023 Sayıştay Raporlarında Antalya’nın 19 ilçesinin bazı ilçelerinin raporlarının paylaşılmaması da dikkat çekti. Usule aykırı olarak hareket eden belediyelerin ise Sayıştay Raporlarında ödenek aşımı, açık ihale usulünü uygulamama, parasal limitlerin bölünerek doğrudan temin yöntemine gidildiği ifade edildi.
Aykırı Kullanım Kamu Zararı Yarattı

6787 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nda idarelerin 4734 sayılı Kanun’da yer alan ihale yöntemlerini kullanmadan 5 milyon TL’ye kadar olan alımlarını aynı kanunun 22/d maddesi kapsamında doğrudan temin yöntemi ile alabilecekleri ifade edildi. 2023 yılında büyükşehir sınırı dâhilinde bulunan idareler için doğrudan temin limiti 431 bin 810 TL olarak belirlenmiştir. Buna göre büyükşehir sınırı dâhilinde bulunan idareler, 43 bin 810 TL altındaki ihtiyaçları için ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulüne başvurabilecekleri de belirtildi.
CHP Kitapçığında Eleştirilen Konu

Cumhuriyet Halk Partisi’nin yayınladığı Yolsuzluğun Kitabı 1 Kamu Alımları çalışmasında ise konuyla ilgili olarak “Bu ortamı yaratmanın en kolay yolu ilansız pazarlık usulü ihale ya da doğrudan temin yöntemidir. Pazarlık usulü ihalede idare ihaleye katılacak firmaları kendisi belirlemekte ve diğer firmalar ihaleye davet edilmedikleri için bir risk oluşturmamaktadır. Doğrudan temin yönteminde ise idare, işi yapacak firmayı ve fiyatı doğrudan kendisi belirlediği için yolsuzluğun önünde hiçbir engel bulunmamaktadır. 2003-2010 yılları arasında gerçekleştirilen ihalelerden KİK kayıtlarına yansıyan yaklaşık 116 milyar TL’lik ihalenin pazarlık usulü veya bu usulden çok daha az rekabetçi olan doğrudan temin veya istisnalar yöntemiyle harcandığı düşünüldüğünde, en iyi hesaplamalarla dahi sadece ihale usulünün yanlış seçiminden dolayı yaklaşık 12 milyar TL’lik bir kamu zararına yol açıldığını söylemek yanlış olmayacaktır” ifadelerine yer verilmiştir.

Valilik Genelge İle Uyarmıştı 

Konuyla ilgili ise geçtiğimiz aylarda BİK Antalya Bölge Müdürü İdris Cirit, Antalya Valisi Hulusi Şahin’den kamu zararına yol açan doğrudan teminden vazgeçilmesi konusunda genelge yayınlanmasını talep etmiş Valilik ise o genelge yayımlamıştı.  

Aşağıdaki çalışmada ise 2023 yılında Sayıştay’ın belediyeler ile ilgili hazırladığı rapordaki doğrudan temin kullanımıyla ilgili yapılan aykırı uygulamalar işlenmişti.
Antalya Büyükşehir Belediyesi

Sayıştay’ın hazırladığı 2023 yılı Antalya Büyükşehir Belediyesi ile ilgili raporda doğrudan temin limitinden faydalanarak yapılan alımlar, raporda yer buldu. 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem felaketinde artırılan doğrudan temin limitinden yapılan alımın, deprem bölgelerinde kullanılmadığı, idarenin kendi faaliyet alanı içerisinde kullanıldığı görüldü. Büyükşehir Belediyesi’nin konser hizmet alımları ile ilgili ise, 9 milyon 397 bin 760 TL’lik 5 adet konser hizmet alımını parçaladığı görüldü. Belediye tarafından temsil, ağırlama, tören, fuar ve tanıtma giderleri kapsamında yapılan çiçek ve çelenk alımlarının tasarruf tedbirlerine aykırı gerçekleştirildiği ve bu alımların açık ihale usulüyle yapılması gerekirken pazarlık usulü ve doğrudan teminle yapıldığı görüldü. 2023 yılı içerisinde açılış, düğün, festival, organizasyon, cenaze törenleri ve özel günlere ilişkin Belediyeyi temsilen KDV hariç 1 milyon 792 bin 440 TL çiçek ve çelenk alımı yapıldığı, bu alımların 482 bin 190,00 TL’lik kısmının 4 parça halinde doğrudan teminle, 1 milyon 310 bin 250 TL’lik kısmının ise pazarlık usulüyle tek bir firmadan gerçekleştirildiği tespit edildi. Alımların açık ihale ile gerçekleştirilmesi gerekirken, parçalara bölünerek parasal limitler dahilinde doğrudan temin ve pazarlık usulüyle gerçekleştirilmesi soncunda ise 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesine, aykırı hareket edildiği ifade edildi.
Aksu Belediyesi

Aksu Belediyesi’nde ise yine açık ihale usulü ile gerçekleştirilmesi gereken bazı mal ve hizmet alımlarının, parasal limitlerin altında kalmak amacıyla kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği görüldüğü ifade edildi. Taşıt kiralanması, demir malzemesi alımı, yardım kolisi alımı gibi niteliği itibariyle bütünlük arz eden veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek olan mal ve hizmet alımlarının, parasal limitleri aşmamak amacıyla mevzuata aykırı bir şekilde kısımlara ayrılarak açık ihale usulü yerine doğrudan temin yöntemiyle aynı yükleniciden gerçekleştirildiği görüldü.

Alanya Belediyesi

Alanya Belediyesi raporunda ise kurum tarafından belli bir süreyi gerektiren doğrudan temin yöntemiyle yapılan bazı hizmet alımları ile yapım işlerinin sözleşmeye bağlanması gerektiği halde yüklenicilerle herhangi bir sözleşme imzalanmadığı tespit edildiği ifade edildi.
Kaş Belediyesi

Kaş Belediyesi raporunda ise belediye tarafından gerçekleştirilen bazı mal ve malzeme alımlarının, parasal limitlerin altında kalmak amacıyla, kısımlara bölünerek, açık ihale usulü yerine doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği görüldüğü ifade edildi.
Kemer Belediyesi

Kemer Belediyesi raporunda ise doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan alımlarda ödenek aşımı olduğu belirtildi.
Kepez Belediyesi

Kepez Belediyesi raporunda kamu İdaresince ihale usulleri ile yapılması gereken bazı mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin parasal limitin altında kalacak şekilde kısımlara bölünerek doğrudan teminle karşılandığının görüldüğü belirtildi. Doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan mal alımlarında Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmaksızın %10’luk sınırın aşıldığının görüldüğü ifade edildi.
Korkuteli Belediyesi

Korkuteli Belediyesi’nde ise doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçeye konulan yıllık toplam ödenekler üzerinden her biri için ayrı ayrı yüzde 10 oranının İdarece hesaplanmadığı ve %10’luk yasal limitin Kamu İhale Kurulunun izni olmadan mal alımları için aşıldığı tespit edildiği ifade edildi.
Manavgat Belediyesi

Manavgat Belediyesi’nde ise bazı mal ve hizmet alımlarının parasal limitlerin altında kalmak amacıyla kısımlara bölünerek 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen ihale usulleri yerine doğrudan temin yoluyla gerçekleştirildiği görüldüğü belirtildi. Doğrudan temin suretiyle gerçekleştirilen bazı hizmet alımı ve yapım işlerinde işin kapsamı belirli bir süreyi ihtiva etmesine rağmen sözleşme düzenlenmediği ifade edildi.
Muratpaşa Belediyesi 

Muratpaşa Belediyesi raporunda ise doğrudan temin yöntemi ile yapılan konaklama hizmet alımları ve avans verme suretiyle gerçekleştirilen mal ve hizmet alımlarında piyasa fiyat araştırmasının yapılmadığı görüldüğü ifade edildi. Doğrudan teminle yapılan konaklama hizmet alımları ve avans suretiyle gerçekleştirilen mal ve hizmet alımlarında piyasa fiyat araştırmasının yapılmadığı tespit edildiği belirtildi.