Av. Samir Altunkaynak’ın kaleminden “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail’e Yönelik Açıklamasını Anlamak”
Av. Samir Altunkaynak’ın kaleminden “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail’e Yönelik Açıklamasını Anlamak”
İşte Av. Samir Altunkaynak’ın değerlendirmede bulunduğu o yazı;
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail’e Yönelik Açıklamasını Anlamak
Dürzilerin yaşadığı İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’ndeki saldırıyı behane eden İsrail hükümeti Başbakan Netanyahu’ya Lübnan’a saldırı için yetki verdi. 1967 Savaşı’ndan beri İsrail’in Suriye ve Lübnan sınırında yer alan ve işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri’nde çoğu çocuk 12 kişinin öldüğü roket saldırısının ardından İsrail hükümeti Hizbullah’ı suçlarken, Hizbullah yetkilileri de saldırının doğrudan İsrail tarafından gerçekleştirildiğini ifade etmiştir.
İsrailli yetkililerin, yaklaşık 20 bin Dürzinin yaşadığı ve yalnızca nufüsun %20’sinin İsrail vatandaşlığını kabul ettiği Mecdel Şems adındaki Dürzi kasabasındaki bir futbol sahasını vuran saldırıdan Hizbullah’ı sorumlu tutmasına karşın, Suriyeli ve Lübnanlı Dürzi liderler de saldırılardan İsrail’i sorumlu tutan açıklamalarda bulundular. Lübnan Sosyalist Partisi ldieri Dürzi lider Velid, MTV’ye yaptığı Arapça açıklamasında “Düşman İsrail’in Mecde El Şems’e yaptığı saldırının İsrail’in fitne yaymasından başka bir şey olmadığını” ifade ederek “gerekirse Direnişin yanında yer alacaklarını” ifade etti. Dürzi lider Talal Arslan da yaptığı açıklamada “Bu saldırı Golan Tepelerinin coğrafi ve ailevi (Dürziler) bağlarından koparılması için İsrail tarafından yapılmış aşağılık ve kabul edilemez bir saldırıdır” dedi. Nitekim saldırının ardından İsrail’in Lübnan’a kapsamlı saldırısının gündeme geldiği günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gerekirse İsrail’e müdahale edilebileceğine dair ifadeleri oldukça anlamlı ve önemlidir. Bu kapsamda Cumhurbaşkanın açıklamasını 6 maddede irdelemek mümkündür.
Sayın cumhurbaşkanının İsrail’e müdahale açıklaması şu 6 açıdan irdelenebilir
- Lübnanlı ve Dürzi liderlerin açıklamasına bakıldığında, İsrail’in işgal altındaki Golan tepelerine kendi füzesiyle saldırmasının temel nedeni Lübnan müdahalesine meşru zemin ve uluslararası kamuoyu desteği sağlamaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları İsrail’in planladığı kapsamlı kara, deniz ve hava saldırısını sınırlandırmaya katkı sağlayabilir. Dolayısıyla söylem uluslararası ilişkilerde İsrail’in olası planlarına yönelik caydırıcı bir etki yaratabilir.
- Sayın Erdoğan’ın açıklaması Rusya ve Irak’ın arabuluculuğunda süren Türkiye-Suriye görüşmeleri açısından da analiz edilmelidir. Cumhurbaşkanının açıklaması Suriye’nin özellikle İsrail’den kaynaklı güvenlik endişesinin giderilmesine dönük bir adım olarak da okunabilir. Sayın Erdoğan yaptığı açıklama ile İsrail’in olası kapsamlı Lübnan ve ardından Suriye müdahalesine yönelik Türkiye’nin izleyebileceği potansiyel politikaları açıkça uluslararası kamuoyu ile paylaşmıştır. Nitekim Erdoğan’ın açıklaması, İsrail’e karşı olan cephenin genişlemesine ve söz konusu cephenin aktörleri arasında uyumun güçlenmesine ve ciddi anlamda Müslüman ülkelerde kamuoyu desteğinin sağlanmasına da yol açabilir. Söz konusu açıklama Türkiye-Suriye görüşmesinin daha olumlu ve pozitif bir zeminde gerçekleştirilmesine de olanak tanımıştır.
- İsrail’in ateşkes konusundaki pozisyonunu olumlu yönde zorlamak ve Gazze Savaşı’nın kapsamlı bir ateşkesle sonuçlandırılmasına dönük İsrail’e yönelik baskının artırılmasına katkı sağlamak açısından açıklamanın önemi büyüktür.
- Cumhurbaşkanının açıklaması, İsrail’in saldırgan ve yayılmacı politikalarına karşı Türkiye’nin bölgede statükonunun korunmasına dönük gerekirse askeri müdahale seçeneğini göz ardı etmediğini ifade etmiştir.
- Açıklama ile özellike Netanyahu’nun ABD Kongresinde ayakta alkışlanmasına dönük Türkiye’nin tepkisi de ortaya konulmuş oldu. Netanyahu ABD gezisinde hem Demokratlar hem de Cumhuriyetcilerin desteğini arkasına alması karşısında Türkiye’nin açıklaması ABD Kongresine de verilen güçlü bir mesaj olarak okunabilir.
Sonuç olarak Ortaduğu’nun belirleyici bir aktörü olarak Türkiye’den üst seviyede yapılan bu açıklamalar beklenenin aksine bölgesel istikrar ve güvenliğe katkı sağlayacak niteliktedir. Ayrıca İsrail saldırganlığının durdurulmasına dönük de oldukça önemli bir adımdır”
